บุญทำยาก บาปเกิดเอง

 

บุญเป็นสิ่งที่มีแก่นสาร มีประโยชน์แก่ตนและผู้อื่น เราต้องตั้งใจทำจึงจะเกิดขึ้น แต่บาปเป็นสิ่งที่มีโทษแก่ตนและผู้อื่น มักเกิดขึ้นเองโดยไม่ต้องตั้งใจทำ
พม่ามีคำพังเพยว่า “ในคนผู้หนึ่ง มีศลอย่างเดียว” หมายความว่า ถ้ากุศลเกิดขึ้น อกุศลก็ไม่เกิด เหมือนความมืดไม่เกิดในที่มีแสงสว่าง แต่ถ้ากุศลไม่เกิด อกุศลก็เกิดขึ้นเอง เหมือนความมืดที่เกิดขึ้นเองเมื่อแสงสว่างดับไป
บุญเหมือนไม้ดอกไม้ผลที่มีค่า ต้องตั้งใจปลูกและหมั่นดูแลรักษา จึงจะเจริญงอกงามผลิดอกออกผลได้ ส่วนบาปเหมือนวัชพืชที่ไร้ค่า ไม่ต้องตั้งใจปลูกก็งอกขึ้นเอง แถมยังขุดรากถอนโคนกำจัดให้หมดสิ้นไปได้ยาก
ดังพระพุทธพจน์ว่า

 

 

เย เกจิ ภิกฺขเว กุสลา ธมฺมา กุสลภาคิยา กุสลปกฺขิกา, สพฺเพ เต โยนิโสมนสิการมูลกา โยนิโสมนสิการสโมสรณา. (สํ.ม. ๑๙/๒๑๓/๘๒)

“ภิกษุทั้งหลาย ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศล เป็นส่วนกุศล เป็นฝ่ายกุศล ทั้งหมดนั้นมีโยนิโสมนสิการ (การพิจารณาด้วยปัญญา) เป็นมูลเหตุ รวมลงในโยนิโสมนสิการ”