อุเบกขาบารมี

ในบารมี๑๐ ประการมีทานบารมีเป็นต้น อุเบกขาบารมีเป็นสิ่งที่เข้าใจยาก จึงขอ
อธิบายเรื่องนี้ดังต่อไปนี้

โดยทั่วไปคําว่า อุเบกขา แปลว่า ความวางเฉย คือ การวางใจเป็นกลางโดยไม่มี
เมตตา กรุณา หรือมุทิตา รู้สึกวางเฉยโดยคิดว่าเป็นกรรมของเขา อุเบกขาประเภทนี้เป็น
อุเบกขาในพรหมวิหาร ไม่ใช่อุเบกขาบารมีที่จะทําให้สําเร็จเป็นพระพุทธเจ้าได้

อุเบกขาในบารมี๑๐ มีความหมายว่า การวางใจเป็นกลางในสุขและทุกข์คือ เมื่อมี
สุขก็ไม่ยึดติดผูกพัน เมื่อมีทุกข์ก็ไม่ทุรนทุรายเสียใจ วางใจให้เสมอกันในสุขและทุกข์

ผู้ที่ไม่อาจวางใจเป็นกลางในสุข เมื่อได้รับสุขก็จะขวนขวายให้ได้รับสุขมากขึ้น แม้ผู้ที่
ไม่อาจวางใจเป็นกลางในทุกข์เมื่อประสบทุกข์ก็จะทุรนทุรายเสียใจ ขาดความอดทนที่ควร
กระทํา ดังนั้น จึงไม่อาจสร้างบารมีอันยิ่งใหญ่ได้เพราะผู้ที่ยึดติดในสุขยิ่งๆ ขึ้นไป และผู้ที่
ปฏิเสธทุกข์ย่อมไม่อาจบําเพ็ญประโยชน์แก่บุคคลอื่นได้

ดังข้อความในคัมภีร์อรรถกถาว่า
สุขปฺปตฺโต น รชฺชามิ ทุกฺเข น โหมิทุมฺมโน
สพฺพตฺถ ตุลิโต โหมิ เอสา เม อุเปกฺขาปารมี.

“เราได้รับสุขก็ไม่เพลิดเพลิน และไม่เสียใจในทุกข์มีใจเสมอกันในสุขและทุกข์ทั้งปวง
ข้อนี้เป็นอุเบกขาบารมีของเรา”

พระคันธสาราภิวงศ์