ขุมทรัพย์๔ แห่งภายในตน

สุภาษิตว่า ค้นตนพบธรรม หมายความว่า ถ้าเราค้นหาตนภายในร่างกายที่กว้างศอก
ยาววาหนาคืบ ก็จะพบธรรมที่เปรียบดั่งขุมทรัพย์๔ แห่งภายในร่างกายนี้คือ

๑. หม้อทองคือทาน รับหน้าที่ดูแลทรัพย์สมบัติของเราให้มั่งคั่งล้นหลาม ทําให้
เราไม่เดือดร้อนตลอดสังสารวัฏอันยาวนาน

๒. หม้อทองคือศีล รับหน้าที่ดูแลร่างกายให้แข็งแรง มีสุขภาพดีไร้โรคภัย และ
พ้นจากอบายภูมิ ๔

๓. หม้อทองคือสมาธิ รับหน้าที่ดูแลจิตให้สงบปลอดภัย เพราะจิตที่ถูกนิวรณ์
รบกวนบีบคั้นอยู่เสมอย่อมไม่เป็นสุข แม้มีเงินทองก็หวาดหวั่นไม่รู้สึกปลอดภัุย ไม่สงบร่มเย็น

๔. หม้อทองคือปัญญา รับหน้าที่ดูแลจิตให้เห็นกระจ่างแจ่มใส ไม่ถูกตัณหา มานะ
และทิฏฐิครอบงําให้ยึดติดผูกพันในตัุวตนและของตน

สรุปความว่า ทรัพย์สิน ร่างกาย และชีวิตของเรา ไม่ใช่มีไว้เพื่อครอบครอง แต่มีไว้
เพื่อเสียสละ เมื่อสละสิ่งเหล่านั้นไป เราก็จะได้สิ่งที่มีค่ามากกว่านั้น ซึ่งก็คือขุมทรัพย็์๔ แห่ง
ภายในตนนั้นเอง

พระคันธสาราภิวงศ์